قوانین حمایتی و تکلیفی در استفاده از انرژی خورشیدی در ایران
مقدمه
ایران با برخورداری از بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، پتانسیل بالایی برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی دارد. در سال‌های اخیر، دولت ایران با تصویب قوانین و ارائه مشوق‌های متنوع، تلاش کرده است تا زمینه را برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی، فراهم آورد. این مقاله به بررسی مهم‌ترین قوانین حمایتی و تکلیفی در این حوزه می‌پردازد.
قوانین حمایتی
-
ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر: این ماده قانونی به دولت اجازه می‌دهد تا از محل صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر را تأمین مالی کند. این اقدام باعث کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حمایت از توسعه انرژی‌های پاک می‌شود.
-
ماده ۵۰ قانون برنامه ششم توسعه: بر اساس این ماده، دولت موظف است تا پایان برنامه ششم توسعه، حداقل ۵٪ از ظرفیت برق کشور را از منابع تجدیدپذیر تأمین کند.
-
ماده ۶۱ قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی: این ماده وزارت نیرو را موظف می‌کند تا با عقد قراردادهای بلندمدت خرید تضمینی برق از منابع تجدیدپذیر، از تولیدکنندگان غیردولتی حمایت کند. این اقدام باعث جذب سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های پاک می‌شود.
-
قانون اساسنامه سازمان ساتبا: سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) به‌منظور ارتقای بهره‌وری انرژی و استفاده بیشتر از منابع تجدیدپذیر تأسیس شده است. این سازمان نقش کلیدی در توسعه و حمایت از پروژه‌های انرژی‌های پاک دارد.
قوانین تکلیفی
-
ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان: بر اساس این ماده، صنایع با دیماند بالاتر از یک مگاوات موظفند سالانه حداقل یک درصد از برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کنند. این میزان در پایان سال پنجم به حداقل پنج درصد خواهد رسید. عدم رعایت این الزام می‌تواند منجر به جریمه شود.
-
طبق ماده ۴۶ قانون برنامه هفتم توسعه، «وزارتخانه‌های نفت، نیرو، صمت و کشور مکلفند نسبت به اتخاذ تمهیدات لازم جهت توسعه احداث نیروگاه‌های خورشیدی و… اقدام نمایند.» این قانون نشان‌دهنده اراده جدی دولت برای حمایت از توسعه انرژی‌های نو در کشور است.
-
علاوه بر این، ماده ۱۹ قانون هوای پاک تصریح می‌کند که: «وزارت نیرو مکلف است نسبت به توسعه، تولید و عرضه انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک بهینه به نحوی اقدام نماید که حداقل ۳۰٪ افزایش سالانه ظرفیت مورد نیاز برق کشور از این محل تأمین شود.» این سیاست ملی، اهمیت روزافزون انرژی‌های تجدیدپذیر را در امنیت انرژی کشور نشان می‌دهد.
-
با توجه به سیاست‌های کلان کشور و حمایت‌های قانونی موجود، اکنون بهترین زمان برای صنایع است تا با ورود به حوزه انرژی خورشیدی، ضمن کاهش هزینه‌های عملیاتی، در مسیر توسعه پایدار و مسئولیت‌پذیری اجتماعی گام بردارند.
شرکت ما با تجربه و تخصص در احداث نیروگاه‌های خورشیدی صنعتی، آماده ارائه خدمات مشاوره، طراحی و اجرا برای صنایع مختلف می‌باشد. با ما تماس بگیرید تا راهکار اختصاصی صنعت شما را ارائه دهیم.
الزام دستگاه‌های اجرایی به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
بر اساس مصوبات شورای عالی انرژی کشور، همه دستگاه‌های اجرایی موظفند سالانه پنج درصد از مصرف انرژی الکتریکی خود را از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین کنند. این میزان تا رسیدن به سهم ۲۰ درصدی افزایش می‌یابد.
مشوق‌ها و حمایت‌های مالی
-
خرید تضمینی برق: وزارت نیرو نرخ خرید تضمینی برق تولیدی از نیروگاه‌های خورشیدی را اعلام کرده است. برای مثال، برق تولیدی نیروگاه‌های خورشیدی انشعابی احداث‌شده توسط خیرین مدرسه‌ساز با نرخ ۳۰ هزار ریال به ازای هر کیلووات ساعت خریداری می‌شود.
-
تسهیلات بانکی: برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی، تسهیلات بانکی با مبالغ مشخص در نظر گرفته شده است. برای مثال، برای نیروگاه‌های ۵۰ کیلوواتی مبلغ یک میلیارد تومان و برای نیروگاه‌های ۱۰۰ کیلوواتی مبلغ دو میلیارد تومان تسهیلات ارائه می‌شود.
-
معافیت از برنامه‌های مدیریت بار: صنایعی که نیروگاه خورشیدی به میزان ۸۰ درصد دیماند مصرفی خود احداث کنند، از برنامه‌های مدیریت بار در پیک بار تابستان معاف می‌شوند. این اقدام به تشویق صنایع برای سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
با توجه به پتانسیل بالای ایران در زمینه انرژی خورشیدی و قوانین حمایتی و تکلیفی موجود، فرصت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه فراهم شده است. استفاده از مشوق‌ها و حمایت‌های دولتی می‌تواند به توسعه پایدار و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک کند.